Onze experten volgen de economie en de financiële markten op de voet.
shirin ebadi vrouwenrechten

Shirin Ebadi, verdedigster van de vrouwenrechten

Silvia Steisel - Managing Director of Degroof Petercam Foundation
Shirin Ebadi is een Iraanse juriste die strijdt voor de rechten van vrouwen en kinderen en daarvoor de Nobelprijs voor de Vrede kreeg. Ze ging op onze uitnodiging in voor een gesprek onder vrouwen over de rol van de vrouw bij de uitbouw van de democratie.
Als er een vrouw is die haar stempel heeft gedrukt op de recentste geschiedenis van Iran, dan is dat ongetwijfeld Shirin Ebadi. Nog geen dertig jaar was ze, toen ze als een van de eerste vrouwen ooit werd benoemd tot magistraat aan de rechtbank van Teheran. Toen de Iraanse revolutie in 1979 leidde tot de Islamitische Republiek, veranderde alles. Plots mocht ze haar beroep niet meer uitoefenen. En ook voor een ander openbaar ambt kwam ze niet meer in aanmerking. Als reactie op de miskenning van haar burgerrechten en op het onrecht dat haar en haar medeburgers werd aangedaan, begon Shirin Ebadi aan een strijd ver van de balie. Ze neemt het op voor al wie zijn basisrechten geschonden ziet, en in het bijzonder voor vrouwen.
In 2003 krijgt ze internationale erkenning voor haar strijd, die haar de Nobelprijs voor de Vrede oplevert. Het is meteen de eerste keer dat een moslima en een Iraanse vrouw die onderscheiding in de wacht sleept.

Verander het onwrikbare

Vandaag is Shirin Ebadi nog altijd de pleitbezorgster van de Rechten van de Mens. En voorvechtster van de vrouwenrechten. “Er ligt nog een lange weg voor de boeg," beaamt ze zelf, "omdat onze patriarchale samenlevingen al sinds mensenheugenis de vrouw een minderwaardige rol toebedelen. Die minderwaardigheid is diep verankerd in vele culturen, zelfs in het Westen. Vaak ervaren de vrouwen die onrechtvaardigheid als onwrikbaar en algemeen aanvaard. Daardoor komen ze niet in opstand. Ongewild houden ze op die manier de onrechtvaardigheid mee in stand." Ze betreurt dat vrouwen hun ongenoegen niet openlijk durven te uiten, zelfs niet als ze hoogopgeleid en actief zijn. Allemaal uit vrees dat ze niet ernstig worden genomen of als hinderlijk worden beschouwd. Precies daarom reist Shirin Ebadi de wereld rond om met vrouwen van gedachten te wisselen. Aan de hand van haar eigen verhaal hoopt ze hen de ogen te openen. En hen ervan te overtuigen dat ze echt kunnen wegen op de democratie.
Haar pleidooi brengt haar ook bij regeringsleiders. Ze wijst hen er telkens op dat ze hun verantwoordelijkheid moeten opnemen om de rechten van de vrouw te beschermen. Bijvoorbeeld door zich anders op te stellen tegenover landen die vrouwenrechten miskennen. Als regeringsleiders vragen wat er volgens haar moet veranderen, heeft ze steevast een pasklaar antwoord: “Zorg ervoor dat uw ambassadeur een vrouw is”.

Vrouwen, hoeksteen van de democratie

Hoe past filantropie in dat verhaal? Voor Shirin Ebadi is dat een uitgemaakte zaak. Wie vrouwenrechten wil promoten, moet beginnen bij het onderwijs. Jonge meisjes moeten daarbij extra aandacht krijgen. Enkel een goede opleiding kan ze wapenen om hun rechten op te eisen. De situatie in Iran heeft dat aangetoond: de periode voor de revolutie was geen voedingsbodem voor een generatie vrouwen die de politieke leegte kon opvullen die na de revolutie ontstond. Culturele aspecten veranderen vraagt tijd, en filantropen hebben voldoende armslag om die evolutie op lange termijn mogelijk te maken. Filantropen kunnen volgens haar bovendien nog een andere cruciale rol spelen in de burgermaatschappij. Ze kunnen vrouwen die strijden voor hun rechten, een klankbord geven.
Haar visie is duidelijk: duurzame democratie is enkel mogelijk als in vrouwen wordt geïnvesteerd. Zij vormen de hoeksteen van onze waarden en cultuur.
De "filantropische forums" die Bank Degroof Petercam organiseert, hebben als doel een inspiratiebron te zijn voor filantropen en het debat over maatschappelijke thema’s aan te zwengelen. Met dat doel voor ogen nodigt de Bank persoonlijkheden uit die alom erkenning genieten voor hun filantropische inzet.
Deel het artikel
Gereglementeerd door de Belgische Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en de Nationale Bank van België | Alle rechten voorbehouden 2024, Degroof Petercam