Onze experten volgen de economie en de financiële markten op de voet.
Belgische productiviteitsgroei

Waarom is de Belgische productiviteitsgroei zo laag?

Hans Bevers - Chief Economist
Terwijl ons land één van de productiefste landen is, hinkt de groei achterop. In deze videoblog vertelt Hans Bevers waarom dat het thema meer aandacht verdient.
Ondanks de niet aflatende stroom berichten over digitalisering en robotisering, evolueert de productiviteitsgroei al verschillende decennia in dalende lijn. Voor alle duidelijkheid: dat is een internationaal fenomeen, dat zich niet beperkt tot België.

Productiviteitsgroei tot stilstand gekomen

België blijft tot nader order een van de productiefste landen ter wereld, al krimpt die voorsprong wel ten opzichte van onze buurlanden, en ten opzichte van het gemiddelde in de eurozone. De laatste jaren zien we dat de productiviteitsgroei in België nagenoeg tot stilstand kwam. Dat is zorgwekkend. Want op lange termijn is de productiviteitsgroei nog altijd de belangrijkste bron van economische welvaart.

Vijf factoren die de productiviteitsgroei fnuiken

  • Ten eerste hebben we natuurlijk de gebrekkige overheidsinvesteringen. De Belgische overheden investeren zo'n dikke twee procent van het bruto binnenlands product. Dat is duidelijk minder dan een aantal decennia geleden. In de jaren ‘70 was dat bijvoorbeeld nog vijf procent. Het is ook duidelijk minder dan het gemiddelde van de eurozone, en landen als Nederland en Frankrijk die meer dan drie procent van het bruto binnenlands product investeren.
  • Ten tweede zien we dat er een ondermaatse concurrentie is in de dienstensector. Dat is allicht een verklaring waarom de prijzen in sommige sectoren hoger oplopen, en er ook minder wordt geïnvesteerd in nieuwe technologieën.
  • Ten derde is er de complexe regelgeving en de zwakke ondernemingsdynamiek. In België zijn er relatief weinig startende ondernemingen en ook relatief weinig ondernemingen die verdwijnen. Die mindere ondernemingsdynamiek weegt op de zogenaamde creatieve destructie.
  • Een vierde factor is dat België relatief veel zombiebedrijven telt. Dat zijn bedrijven die meer dan 10 jaar oud zijn en die lage bedrijfswinsten laten noteren en bovendien zware financiële lasten dragen. In België zou zo'n 10 procent van alle ondernemingen bestempeld kunnen worden als zombiebedrijf. Duidelijk meer dus dan in de ons omringende landen.
  • En last but not least, is er het feit dat de innovatie echt geconcentreerd zit bij de topbedrijven. Zij beschikken over de middelen, de knowhow en de schaal om te investeren in onderzoek en ontwikkeling. De kmo's zijn veel minder in staat om in diezelfde mate in te zetten op innovatie. De grote uitdaging voor de toekomst ligt in een betere beheersing van de onzekerheid en de complexiteit, die gepaard gaat met een steeds intensere fusie tussen de digitale economie en de fysieke economie.

Belangrijke rol weggelegd voor overheid

Het is hier dat politici en beleidsmakers het voortouw kunnen nemen. De overheid kan meer doen: met name op het vlak van overheidsinvesteringen in mobiliteit, maar ook in digitale infrastructuur bijvoorbeeld. In dat opzicht mogen we in geen geval de trein naar de vijfde generatie van mobiel internet missen.

Inzetten op ondernemerschap en onderwijs

Verder lijkt het evident om meer in te zetten op ondernemerschap. Door een minder complex, eenvoudiger regelgevend kader uit te werken. Stabiel ook, zodat ondernemingen makkelijker kunnen inzetten op onderzoek en ontwikkeling en daarnaast ook op levenslang leren.

Ook het belang van onderwijs kan nauwelijks worden overschat. Vandaag staat of valt op termijn daar alles mee. Internationale vergelijkingen suggereren in elk geval dat ons land nog veel progressie kan boeken op het vlak van kritisch denken, probleem- en domeinoverschrijdende oplossingen bedenken. Verder moet ook absoluut ingezet worden op meer exacte vakken en technologie.
Deel het artikel
Meer over:
Gereglementeerd door de Belgische Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en de Nationale Bank van België | Alle rechten voorbehouden 2024, Degroof Petercam