07.11.20193 min
Deel het artikel
30 jaar na de val van de muur: de mening van Centraal- en Oost-Europa
30 jaar na de val van de muur maakt Hans Bevers een balans op. Hoe tevreden zijn de Oost- en Centraal-Europeanen over hun vrijemarkteconomie?
Dertig jaar geleden viel de Berlijnse muur, het symbool van de Koude Oorlog, zoals de Britse auteur George Orwell het gewapende conflict tussen de Verenigde Staten en de Sovjetunie ooit omschreef.
Een jaar later, in 1989 om precies te zijn, werd Duitsland herenigd en integreerden Centraal- en Oost-Europa in het westerse vrijemarktsysteem. Daar zijn natuurlijk al bibliotheken over volgeschreven, maar misschien is het wel nuttig om even stil te staan bij de mening, de visie van Centraal-Europa zelf. Hoe kijken de Centraal-Europeanen naar die drie decennia?
Balans vrij positief
Recent onderzoek van de Amerikaanse denktank Pew Research komt tot de bevinding dat de balans positief is. De overgang naar de vrije markt en het politieke meerpartijenstelsel krijgt een goed rapport. Natuurlijk is de werkelijkheid altijd gecompliceerder en genuanceerder.
Kijken we eerst naar de verschillen tussen de landen onderling, dan zien we dat Polen, Oost-Duitsland, Tsjechië en Hongarije opmerkelijk positiever zijn dan landen als Bulgarije, Oekraïne en Rusland. Vooral in Rusland zijn de meningen zeer verdeeld, in die mate dat de balans er zelfs overhelt naar de negatieve kant.
Ten tweede zien we ook verschillen naar leeftijdscategorie en opleidingsniveau. Jongeren, en vooral degene die hoger opgeleid zijn, zijn aanzienlijk positiever dan ouderen en minder opgeleide landgenoten.
Ten derde hangt het ook af van het onderwerp. Als ze worden bevraagd over de levenstevredenheid of de ontwikkeling van de levensstandaard, het opleidingsniveau, het onderwijsniveau en de fierheid over hun land, dan zeggen de meeste Centraal- en Oost-Europeanen dat er duidelijk progressie was, maar wanneer het gaat over openbare orde, familiale waarden en de gezondheidszorg, dan is de balans merkelijk negatiever of in ieder geval duidelijk minder positief.
Niet alles rozengeur en maneschijn
Toch schort er nog een en ander. Dat zien we heel duidelijk. De consensus is toch wel dat de meerderheid ervan overtuigd is dat vooral de bestuurlijke en economische elite veel meer baat heeft gehad bij de overgang naar het vrijemarktsysteem, terwijl de rest van de bevolking er minder de vluchten van plukt.
En vandaag, anno 2019, zien we dat er toch vrij veel ontevredenheid is over het functioneren van het politieke systeem. Politici wordt verweten dat ze het contact met de man in de straat verloren zijn en dat ze geen voeling hebben met de dagdagelijkse problemen. Dat laatste is echter geen typisch Centraal- en Oost-Europees verschijnsel, maar een universeel gevoel, dat ook heel sterk leeft in de rest van Europa.
Geïnteresseerd? Volg al ons geopolitieke nieuws op blog.degroofpetercam.com
Deel het artikel
Gerelateerde artikelen
12 rue Eugène Ruppert
L-2453 Luxembourg
+352 45 35 451L-2453 Luxembourg
Alle rechten voorbehouden 2024, Degroof Petercam