05.02.20217 min
Deel het artikel
Een gedocumenteerd vermogen is er twee waard
Veel mensen koesteren foto’s als herinneringen aan belangrijke gebeurtenissen. Deze emotionele souvenirs krijgen een prominente plaats in huis en gaan vaak van generatie op generatie over. Ze worden zorgvuldig bijgehouden als een soort “familiaal archief”. Bewaart u uw “financieel archief” met evenveel zorg en aandacht?
Documenteert u de belangrijke voorvallen in uw financiële leven even minitieus? Denk maar aan aankoopaktes, (bank)giften, certificaten van juwelen enzovoort. Vinden uw nabestaanden deze informatie terug na uw overlijden? Hebben ze kennis van de juiste wachtwoorden? En wat gebeurt er met uw digitale bezittingen zoals cryptomunten en beleggingen aangekocht via online belegginsplatformen? Hoe kunnen uw nabestaanden toegang krijgen tot deze bezittingen?
Met deze bijdrage helpen we u om uw vermogensdocumentatie efficiënt te organiseren. Zo kan u bewijsstukken voorleggen zonder al te veel opzoekingswerk wanneer u daarom gevraagd wordt. Tegelijk maakt u het uw nabestaanden eenvoudig om al deze informatie terug te vinden.
Bewaart u uw financiële documentatie met evenveel zorg en aandacht als uw familiesouvenirs?
Waarom is het belangrijk om dergelijke informatie zorgvuldig te bewaren?
Deze documentatie zal u in verschillende situaties helpen om aan tonen op welke wijze uw vermogen tot stand is gekomen. U stelt als het ware een fotoalbum samen dat uw vermogensopbouw illustreert.
Goede documentatie over uw vermogen is noodzakelijk om een vermogensplanning te kunnen opstellen. Bovendien maakt u het uw erfgenamen een pak gemakkelijker om een overzicht van uw vermogen te krijgen.
Zelfs na uw overlijden is het mogelijk dat uw erfgenamen deze documenten nog moeten voorleggen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer ze het geërfde vermogen aanwenden om goederen aan te kopen of aan de fiscus moeten aantonen hoe het vermogen werd opgebouwd.
- Een veel toegepaste techniek van vermogensplanning bij de aankoop van vastgoed is de zogenaamde ‘gesplitste aankoop’. Met die techniek kopen ouders het vruchtgebruik aan van het vastgoed en verwerven de kinderen de blote eigendom ervan. Als vruchtgebruikers genieten de ouders levenslang van de huurinkomsten of kunnen zij het vastgoed zelf betrekken. Bij hun overlijden dooft het vruchtgebruik uit en verkrijgen de kinderen de volle eigendom van het aangekochte vastgoed. De kinderen zijn hierop geen successierecht verschuldigd, tenminste als aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Bij deze techniek is het onder meer belangrijk dat de kinderen kunnen aantonen dat zij de aankoop van de blote eigendom zelf betaald hebben. Vaak beschikken de kinderen niet over voldoende financiële draagkracht en schenken de ouders daarom de verschuldigde som aan hun kinderen voorafgaand aan de aankoop van het vastgoed. Het is belangrijk dat het bewijs van deze schenking zorgvuldig wordt bewaard. Dat bewijs zal namelijk aan de fiscus voorgelegd moeten worden bij overlijden van de ouders, onder andere om aan te tonen dat de schenking gebeurd is voorafgaand aan de aankoop.
- Ook bij het opstellen van de aangifte van de nalatenschap moet soms worden aangetoond dat bepaalde vermogensbestanddelen niet (meer) tot het vermogen van de overledene behoorden. Nemen we het voorbeeld van een echtpaar dat gehuwd is onder een stelsel van gemeenschap van goederen. Voor deze echtgenoten geldt het wettelijk vermoeden dat het ganse vermogen gemeenschappelijk is, tenzij kan bewezen worden dat bepaalde goederen uitsluitend aan één van hen toebehoren. Schenkingen (o.a. bankgiften) en erfenissen behoren bijvoorbeeld tot het eigen vermogen van de begunstigde echtgenoot. Indien kan aangetoond worden dat deze tegoeden tot het strikt eigen vermogen van de langstlevende echtgenoot behoren, moeten ze niet aangegeven worden in de nalatenschap van de echtgenoot die overleden is. Deze goederen zullen dan ook niet aan successierecht onderworpen worden. Lukt het niet om dit bewijs te leveren, dan zal de helft van deze goederen deel uitmaken van de nalatenschap van de eerstoverleden echtgenoot en bijgevolg aan successierecht onderworpen worden.
- Een ander voorbeeld is dat van een schenking via bankoverschrijving (‘bankgift’) die u vóór uw overlijden heeft gedaan aan uw erfgenamen. Zij moeten het bewijs leveren dat de tegoeden die zij ontvangen hebben, reeds meer dan drie jaar voor uw overlijden aan hen werden geschonken. Anders zullen deze tegoeden alsnog aan successierecht onderworpen worden. Wie weet (nog) waar de documenten liggen van de bankgiften die hun ouders hebben gedaan?
- Als laatste voorbeeld halen we de situatie aan waarin het vermogen moet worden verdeeld naar aanleiding van een relatiebreuk of echtscheiding. De ex-partners/ex-echtgenoten beschikken best over de nodige bewijsstukken die aantonen welke goederen eigendom zijn van de partners of echtgenoten afzonderlijk en welke tot het gezamenlijke vermogen behoren. Dit kan voor meubelen bijvoorbeeld aangetoond worden aan de hand van aankoopfacturen afgeleverd op naam van één van hen of van hen beiden.
De steeds strengere wetgeving op het vlak van fraudebestrijding legt banken, notarissen en zelfs kunsthandelaars op om bij bepaalde transacties na te gaan wat de oorsprong is van het vermogen van hun cliënten. De betrokken handelaars en dienstverleners zullen u vragen om bewijsstukken voor te leggen van de oorsprong van het vermogen dat u aanwendt om bijvoorbeeld een huis aan te kopen of een effectenrekening te openen. Deze verplichting volgt uit de verschillende Europese anti- witwasrichtlijnen en geldt dus niet alleen in België maar ook in de overige lidstaten van de Europese Unie.
De steeds strengere wetgeving heeft voor gevolg dat handelaars en dienstverleners u vragen om bewijsstukken voor te leggen van de oorsprong van het vermogen dat u aanwendt om bijvoorbeeld een huis aan te kopen of een effectenrekening te openen.
Welke documenten dient u te bewaren?
Alle mogelijke documenten die de oorsprong van uw inkomen en vermogen kunnen staven. Denkt u hierbij aan aankoopbewijzen en -borderellen, bewijzen van uw beroepsinkomsten, rekeninguittreksels en verzekeringspolissen. Maar ook de aangifte van een nalatenschap en schenkingsdocumenten tonen aan op welke manier uw huidige vermogen tot stand is gekomen.
Belangrijk daarbij is dat u tevens documentatie bewaart waaruit blijkt dat uw vermogen op een correcte manier belast werd, zoals uw aangiftes in de inkomstenbelasting, schenkings- en successierechten, en dit zowel voor vermogen en inkomsten van Belgische als van buitenlandse oorsprong.
Let wel, wees selectief. Te veel documenten bewaren is ook niet echt aangewezen omdat dit het terugvinden van de echt essentiële stukken kan bemoeilijken.
Waar kan ik deze documenten terugvinden?
Indien u vaststelt dat bepaalde bewijsstukken niet (meer) in uw bezit zijn, kan u heel wat documenten vandaag vrij eenvoudig opzoeken. Hierbij enkele voorbeelden:
- Rekeningdocumentatie: financiële instellingen en banken zijn verplicht alle rekeningdocumentatie gedurende 10 jaar te bewaren. Na deze periode mag deze informatie vernietigd worden. Belangrijke documentatie zoals de overschrijving van tegoeden bij aanvang van de relatie met de bank en de jaarlijkse overzichten van uw rekeningen bewaart u daarom best zelf. Dit geldt zeker voor overschrijvingen gedaan in het kader van (bank)giften en belangrijke aankopen (juwelen, diamanten).
- Myminfin: via de website van de Federale Overheidsdienst Financiën kan u niet alleen alle documenten terugvinden die verband houden met uw belastingaangifte, maar ook vastgoeddocumentatie zoals koopakten, leningsdocumenten en geregistreerde huurovereenkomsten. Op dit moment is alle documentatie beschikbaar vanaf 2006 tot heden. U heeft toegang tot ‘myminfin’ via de link (https://financien.belgium.be/nl/particulieren) waarop u zich kan aanmelden via uw identiteitskaart of Itsme.
- Mypension: op deze overheidswebsite vindt u alle informatie over uw wettelijk en aanvullend pensioen. Aanmelden kan op dezelfde manier als voor Myminfin.
- Notariële akten: de notaris bewaart zorgvuldig alle akten en die van zijn voorgangers. U kan bij hem steeds een kopie of afschrift verkrijgen indien u een akte niet meer in uw bezit zou hebben.
Sommige documenten hebben een privékarakter en deze dient u zelf te bewaren. Denk hierbij aan bewijzen van handgiften en onrechtstreekse schenkingen (bankgift) of aankoopbewijzen van kunstwerken, oldtimers en certificaten van juwelen.
Op welke wijze kan ik deze documenten bewaren?
U kan deze documenten in papieren versie bewaren op een veilige plaats of in elektronische vorm. Er bestaat wel een risico dat bepaalde gegevensdragers in de toekomst niet of moeilijk uitgelezen kunnen worden, denk maar aan de floppy disk of diskette die populaire gegevensdragers waren in de begindagen van de computer en die met de moderne apparatuur niet meer uitgelezen kunnen worden.
Vandaag wordt dergelijke documentatie vaak opgeslagen in een digitale omgeving of ‘cloud’. Niet alleen gegevens en documenten worden digitaal bewaard, ook een deel van uw vermogen kan bestaan uit ‘digitale bezittingen’, zoals beleggingen aangekocht via online beleggingsplatformen, cryptomunten (bv. Bitcoin) of tegoeden bij PayPal.
Nabestaanden weten lang niet altijd waar de overledene deze digitale informatie en bezittingen bewaarde. Bovendien is, om dat uit te zoeken, toegang nodig tot de smartphone of laptop van de overleden persoon. Ook dat blijkt vaak enorm lastig, omdat de nabestaanden de login-gegevens en wachtwoorden niet kennen. Nabestaanden hebben dan geen toegang tot waardevolle informatie en bezittingen van de overledene. In tegenstelling tot papieren documentatie, zal u uw erfgenamen uitdrukkelijk toegang moeten verlenen tot de gegevens die u bewaarde in elektronische vorm of in een ‘cloud’. U kan deze inloggegevens en wachtwoorden bijvoorbeeld opnemen in een testament.
Sinds begin 2021 stelt het notariaat ook een digitale kluis ter beschikking van eenieder. In deze digitale kluis (Izimi) ter beschikking. Hier worden de notariële akten bewaard en kan u zelf ook belangrijke documenten opladen. U bepaalt ook zelf wie de documenten in deze digitale kluis mag en kan raadplegen.
Kort samengevat
Veel vermogensdocumentatie is beschikbaar via overheidstoepassingen, financiële instellingen en de notaris. Toch zijn er heel wat documenten met privékarakter die u zelf dient te bewaren. U kan uw documentatie bundelen in een papieren versie en op een veilige plaats bewaren, of u kan deze documentatie elektronisch bewaren. In beide gevallen is het belangrijk dat uw nabestaanden weten waar u deze documentatie bewaart en op welke wijze zij er toegang tot kunnen krijgen.
Heeft u hierover vragen, aarzel dan niet om contact op te nemen met uw private banker.
Dit is commerciële informatie uitgaande van Bank Degroof Petercam nv, met zetel te Nijverheidsstraat 44, 1040 Brussel, België (hierna “Bank Degroof Petercam”), die verantwoordelijk is voor de productie en de verdeling ervan. De informatie in dit document is uitsluitend bedoeld voor algemene informatiedoeleinden en mag niet worden beschouwd als raad over financiële planning in de zin van de Wet van 25 april 2014, noch als enig ander advies, voorstel of persoonlijke informatie, noch als openbaar aanbod van financiële instrumenten. De algemene informatie in dit document is niet afgestemd op de individuele persoonlijke situatie van de geadresseerde/lezer/ontvanger. Dit document is niet bedoeld om een volledige beschrijving te geven van de geldende wettelijke bepalingen, de rechtsleer of de rechtspraak, noch van de financiële dienst(en) die Bank Degroof Petercam aanbiedt. Hoewel alle voorzorgen werden genomen en Bank Degroof Petercam bij de redactie van huidig document beroep heeft gedaan op bronnen welke ze betrouwbaar acht, kan Bank Degroof Petercam de juistheid of volledigheid van de informatie in dit document niet garanderen en kunnen noch Bank Degroof Petercam, noch haar verbonden vennootschappen, bestuurders, adviseurs of werknemers verantwoordelijk worden gesteld voor enige onjuiste, onvolledige of ontbrekende informatie, of voor enige rechtstreekse of onrechtstreekse schade, verlies, kosten, vordering of andere uitgave die voortvloeit uit het gebruik van dit document, behalve in het geval van opzettelijke fout of grove nalatigheid.
Huidig document mag niet worden gekopieerd of verspreid zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming vanwege Bank Degroof Petercam.
De verstrekte informatie is correct op de datum van publicatie.
Bank Degroof Petercam is erkend door en staat onder prudentiëel toezicht van de Nationale Bank van België, Berlaimontlaan 14, 1000 Brussel, en onder het toezicht van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA), Congresstraat 12-14, 1000 Brussel, voor de bescherming van beleggers en consumenten.
Verantwoordelijke uitgever: Bank Degroof Petercam
Wettelijk adres: Bank Degroof Petercam nv, Nijverheidsstraat 44, 1040 Brussel.
BTW: BE 0403.212.172 (RPR Brussel) - FSMA 040460 A
Huidig document mag niet worden gekopieerd of verspreid zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming vanwege Bank Degroof Petercam.
De verstrekte informatie is correct op de datum van publicatie.
Bank Degroof Petercam is erkend door en staat onder prudentiëel toezicht van de Nationale Bank van België, Berlaimontlaan 14, 1000 Brussel, en onder het toezicht van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA), Congresstraat 12-14, 1000 Brussel, voor de bescherming van beleggers en consumenten.
Verantwoordelijke uitgever: Bank Degroof Petercam
Wettelijk adres: Bank Degroof Petercam nv, Nijverheidsstraat 44, 1040 Brussel.
BTW: BE 0403.212.172 (RPR Brussel) - FSMA 040460 A
Deel het artikel
Gerelateerde artikelen
Nijverheidsstraat 44
1040 Brussel
België
+32 2 287 91 111040 Brussel
België
BTW BE 0403 212 172
RPR Brussel
RPR Brussel
Gereglementeerd door de Belgische Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en de Nationale Bank van België | Alle rechten voorbehouden 2024, Degroof Petercam