Onze experten volgen de economie en de financiële markten op de voet.
schenken via buitenlandse notaris

Kan u nog schenken via buitenlandse notaris?

Annelies Van Gronsveld - Estate Planner
De afgelopen dagen verschenen enkele artikelen in de pers over een wetsvoorstel dat schenkingen die worden uitgevoerd via buitenlandse (bv. Nederlandse) notaris, verplicht registreerbaar wil maken in België. Dit wetsvoorstel werd ingediend op 17 juni 2020.

Wat wil de Belgische wetgever bereiken met dit voorstel?

In de huidige stand van de wetgeving kan u bepaalde roerende goederen zoals geld, beleggingen en kunst in volle eigendom schenken met of zonder tussenkomst van een notaris. Voor bepaalde schenkingen moet u evenwel steeds beroep doen op een notaris (bv. de schenking van aandelen van uw eigen vennootschap of een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik).
Kiest u ervoor om de roerende goederen via notariële akte te schenken of is een notariële schenking verplicht, dan heeft u de vrijheid om deze schenking ofwel door een Belgische notaris te laten verlijden of door een buitenlandse notaris. De keuze voor een Belgische of buitenlandse notaris wordt vaak ingegeven door fiscale motieven. Hieronder lichten we de verschillen toe tussen de fiscale behandeling van een Belgische en buitenlandse notariële schenkingsakte:

Schenking via een Belgische notaris

Als de schenking verleden is voor een Belgische notaris, moet de akte verplicht ter registratie aangeboden worden, waardoor het schenkingsrecht verschuldigd is. Aangezien er al schenkingsrecht betaald is, zal er op de geschonken goederen geen successierecht verschuldigd zijn als de schenker nadien overlijdt.
De tarieven van het schenkingsrecht worden door elk gewest afzonderlijk vastgesteld en variëren in functie van de verwantschapsband die bestaat tussen schenker en begiftigde. De tarieven variëren van een vrijstelling van schenkingsrecht voor familiale bedrijven tot tarieven van 3% en 7% voor de schenking van andere roerende goederen in het Brussels Hoofdstedelijk en het Vlaams Gewest en tarieven van 0% voor familiale bedrijven tot 3,3% en 5,5% voor de schenking van andere roerende goederen in het Waals Gewest.
Deze tarieven zijn erg voordelig in vergelijking met de tarieven van het successierecht die, naargelang het bevoegde gewest en de verwantschapsband tussen de overleden persoon en zijn erfgenamen, kunnen oplopen tot 55% in het Vlaams Gewest en zelfs tot 80% in het Brussels Hoofdstedelijk en Waals Gewest.

Schenking via een buitenlandse notaris

Ook een buitenlandse notaris, zoals een Nederlandse of Zwitserse notaris, kan een schenkingsakte opstellen voor de schenking van roerend vermogen.
In tegenstelling tot Belgische notariële akten, bent u niet verplicht om de schenking in België te registreren en het schenkingsrecht te betalen.
Als de schenker de schenking minstens drie jaar overleeft, is er geen schenkingsrecht betaald en is er evenmin successierecht verschuldigd op de geschonken goederen wanneer de schenker nadien overlijdt. Deze periode bedraagt zelfs zeven jaar voor de schenking via buitenlandse notaris van een familiaal bedrijf dat aan bepaalde voorwaarden voldoet. Er zit wel een addertje onder het gras. Overlijdt de schenker binnen de drie jaar (of zeven jaar) na de schenking, dan zal er wel successierecht verschuldigd zijn op de geschonken goederen tenzij de schenkingsakte vóór het overlijden vrijwillig ter registratie wordt aangeboden.
De schenkingsakte kan immers altijd vrijwillig ter registratie aangeboden worden bij een Belgisch registratiekantoor. Op die manier vermijdt u de risicoperiode van drie jaar. Door de registratie is het schenkingsrecht weliswaar verschuldigd, maar zal er geen successierecht verschuldigd zijn. U kunt het afschrift van de buitenlandse notaris ook neerleggen onder de minuten van een Belgische notaris in plaats van ze rechtstreeks aan te bieden bij een registratiekantoor. Opdat de schenking niet langer aan successierechten onderworpen zou zijn, moet de akte van neerlegging getekend zijn voor het overlijden van de schenker.
Kortom, door de schenking van roerende goederen via een buitenlandse notaris uit te voeren, is het mogelijk dat de geschonken tegoeden geheel vrij van schenkings- en successierecht overgedragen worden tussen schenker en begiftigde.

Wetswijziging op komst?

Het wetsvoorstel dat is ingediend, wil elke schenking die door een buitenlandse notaris uitgevoerd wordt, verplicht registreerbaar maken in België. En bijgevolg zullen ook de schenkingen voor een buitenlandse notaris aan het schenkingsrecht in België onderworpen worden.
Alvorens een wetsvoorstel een wet wordt, moet het een procedure doorlopen die een korte of langere doorlooptijd kent, naargelang de complexiteit van het voorstel, de politieke consensus en de eventuele hoogdringendheid die aan het wetsvoorstel wordt toegekend. Als het wetsvoorstel goedgekeurd wordt, volgt de publicatie van de wet in het Belgisch Staatsblad. In het wetsvoorstel is voorzien dat de wet in werking treedt op 1 december 2020.

Wat verandert er niet?

  • onrechtstreekse schenking
    Het wetsvoorstel vermeldt niets over onrechtstreekse schenkingen. Een onrechtstreekse schenking is een schenking waarvoor u geen beroep doet op een notaris, zoals een bankgift.

    Voorbeeld: u heeft een effectenrekening bij de bank. U schrijft deze effectenportefeuille over naar een rekening op naam van de begiftigde. Nadat die overschrijving uitgevoerd is, stelt u samen met de begiftigde een document op dat bevestigt dat de schenker die overschrijving uitgevoerd heeft met de bedoeling de aandelen te schenken aan de begiftigde en dat die schenking door de begiftigde aanvaard is.

    Een voordeel van een onrechtstreekse schenking is dat deze niet verplicht ter registratie moet worden aangeboden in België. De fiscale behandeling van de onrechtstreekse schenking is dezelfde als een schenking van roerende goederen via een buitenlandse notaris die hierboven werd beschreven. De geschonken tegoeden zijn volledig vrij van schenkings- en successierecht als de schenker deze schenking drie jaar overleeft.
  • Schenking die reeds eerder uitgevoerd werd via buitenlandse notaris
    Het wetsvoorstel voorziet niet dat schenkingen die reeds voor een buitenlandse notaris werden uitgevoerd, met terugwerkende kracht aan de nieuwe wet onderworpen zullen zijn.
    U zal met andere woorden niet verplicht zijn om een schenking die u eerder voor een buitenlandse notaris heeft uitgevoerd, in België ter registratie aan te bieden en het schenkingsrecht te betalen. Deze oude schenkingen blijven dus vrij van schenkings- en successierecht als de schenker meer dan drie jaar in leven blijft na de schenking.

Conclusie

Het besluit is dat u, vooraleer de wet in werking treedt, nog een beroep kan doen op een buitenlandse notaris voor de schenking van roerende goederen als uw besluit om te schenken reeds vaststaat en de praktische organisatie van de schenking nog mogelijk is. Nadat de wet in werking is getreden, zal een akte verleden voor een buitenlandse notaris niet langer fiscaal voordeel opleveren.
Wij volgen dit wetsvoorstel uiteraard nauwgezet op en houden u op de hoogte van verdere ontwikkelingen. Heeft u hierover vragen, aarzel dan niet om contact op te nemen met uw private banker.
Keep standard of living

Wilt u uzelf en uw familie beschermen?

Neem contact op en laat ons het hebben over beleggen en nalatenschap.
Dit is commerciële informatie uitgaande van Bank Degroof Petercam nv, met zetel te Nijverheidsstraat 44, 1040 Brussel, België (hierna “Bank Degroof Petercam”), die verantwoordelijk is voor de productie en de verdeling ervan. De informatie in dit document is uitsluitend bedoeld voor algemene informatiedoeleinden en mag niet worden beschouwd als raad over financiële planning in de zin van de Wet van 25 april 2014, noch als enig ander advies, voorstel of persoonlijke informatie, noch als openbaar aanbod van financiële instrumenten. De algemene informatie in dit document is niet afgestemd op de individuele persoonlijke situatie van de geadresseerde/lezer/ontvanger. Dit document is niet bedoeld om een volledige beschrijving te geven van de geldende wettelijke bepalingen, de rechtsleer of de rechtspraak, noch van de financiële dienst(en) die Bank Degroof Petercam aanbiedt. Hoewel alle voorzorgen werden genomen en Bank Degroof Petercam bij de redactie van huidig document beroep heeft gedaan op bronnen welke ze betrouwbaar acht, kan Bank Degroof Petercam de juistheid of volledigheid van de informatie in dit document niet garanderen en kunnen noch Bank Degroof Petercam, noch haar verbonden vennootschappen, bestuurders, adviseurs of werknemers verantwoordelijk worden gesteld voor enige onjuiste, onvolledige of ontbrekende informatie, of voor enige rechtstreekse of onrechtstreekse schade, verlies, kosten, vordering of andere uitgave die voortvloeit uit het gebruik van dit document, behalve in het geval van opzettelijke fout of grove nalatigheid.
Huidig document mag niet worden gekopieerd of verspreid zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming vanwege Bank Degroof Petercam.
De verstrekte informatie is correct op de datum van publicatie.
Bank Degroof Petercam is erkend door en staat onder prudentiëel toezicht van de Nationale Bank van België, Berlaimontlaan 14, 1000 Brussel, en onder het toezicht van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA), Congresstraat 12-14, 1000 Brussel, voor de bescherming van beleggers en consumenten.

Verantwoordelijke uitgever: Bank Degroof Petercam
Wettelijk adres: Bank Degroof Petercam nv, Nijverheidsstraat 44, 1040 Brussel.
BTW: BE 0403.212.172 (RPR Brussel) - FSMA 040460 A
Deel het artikel
Gereglementeerd door de Belgische Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en de Nationale Bank van België | Alle rechten voorbehouden 2024, Degroof Petercam