24.03.20205 min
Deel het artikel
Uitzonderlijke maatregelen in tijden van corona
Het coronavirus slaat hard toe. Wat begon als een lokaal fenomeen in Wuhan, China, gaat nu de wereld rond met ongeziene snelheid, ook in België. De overheid legt terecht rigoureuze maatregelen op zoals social distancing. Ook herstel- en andere uitzonderlijke maatregelen zijn in de maak. Lees meer over de coronapandemie.
Ook al is het op dit ogenblik nog niet mogelijk om er precieze cijfers op te kleven, het is wel duidelijk dat de economische tol van de gezondheidscrisis zeer zwaar zal zijn. In ons economische basisscenario verwachten we een ernstige schok als gevolg van corona. Maar het is kenmerkend voor de verspreiding van een virus dat de nieuwe besmettingen op een gegeven moment een piek bereiken en dat de situatie zich stabiliseert. Een dergelijke schok is dus tijdelijk van aard. Wanneer wordt deze piek bereikt? Ons economische basisscenario voorspelt dat de wereldeconomie vanaf het derde kwartaal een positieve groei zal realiseren. In dit opzicht zijn de ontwikkelingen voor corona in China bemoedigend. Het aantal nieuwe gevallen is afgenomen en de activiteit wordt geleidelijk hervat.
Hierna volgt de routekaart - in drie stappen - van de gezondheidscrisis.
Social distancing om corona te stoppen
De meeste overheden voeren geleidelijk min of meer radicale maatregelen voor ‘social distancing’ in, waarmee wordt bedoeld dat alle burgers op voldoende afstand moeten blijven van elkaar. Het doel is overal hetzelfde: de verspreiding van de corona-infectie afremmen zodat de meest kwetsbare mensen op toegang tot gezondheidszorg kunnen blijven rekenen.
De snelheid van verspreiding hangt natuurlijk grotendeels af van de intrinsieke eigenschappen van het virus. Daarnaast moet ook een keuze gemaakt worden: in welke mate wordt de 'social distancing' opgelegd om de kans te verkleinen dat het virus zich verspreidt? China is er door zijn drastische maatregelen in geslaagd het basisreproductiepercentage van het coronavirus te verlagen. Dat percentage meet het aantal mensen dat een geïnfecteerd persoon zal infecteren en daalde in China tot 0,32 tegenover 3,86 toen het virus uitbrak1. Pas als we de aard van de genomen maatregelen kennen, kunnen we - via statistische modellen - de tijd inschatten die nodig zal zijn om de verspreiding van corona te stabiliseren.
De snelheid van verspreiding hangt natuurlijk grotendeels af van de intrinsieke eigenschappen van het virus. Daarnaast moet ook een keuze gemaakt worden: in welke mate wordt de 'social distancing' opgelegd om de kans te verkleinen dat het virus zich verspreidt? China is er door zijn drastische maatregelen in geslaagd het basisreproductiepercentage van het coronavirus te verlagen. Dat percentage meet het aantal mensen dat een geïnfecteerd persoon zal infecteren en daalde in China tot 0,32 tegenover 3,86 toen het virus uitbrak1. Pas als we de aard van de genomen maatregelen kennen, kunnen we - via statistische modellen - de tijd inschatten die nodig zal zijn om de verspreiding van corona te stabiliseren.
Liquiditeit verstrekken in tijden van corona
De autoriteiten kunnen optreden om de gevolgen voor de werkgelegenheid en het financiële systeem te beheersen. Monetaire autoriteiten spelen een cruciale rol en werken in coördinatie met de regeringen. Ten eerste moet worden voorkomen dat een potentiële liquiditeitscrisis tot een solvabiliteitscrisis leidt. Het optreden van centrale banken richt zich vooral op het waarborgen van de liquiditeit in het financiële systeem en op het verstrekken van krediet aan bedrijven, meer dan op de beleidsrente. In een crisissituatie moeten centrale banken optreden in het kader van hun taak als ‘lender of last resort’. En de coronapandemie, dat is een uitzonderlijke crisis. Daarom hebben we wereldwijd al grootschalige initiatieven gezien.
De Europese Centrale Bank heeft nieuwe herfinancieringstransacties voor commerciële banken ingevoerd aan gunstige voorwaarden, die tot doel hebben de kredietverlening aan bedrijven te garanderen. Ze versoepelde de garantievoorwaarden en voegde een extra enveloppe toe aan het lopende obligatieaankoopprogramma (QE). Na al deze maatregelen zal de ECB tot het einde van het jaar obligaties ter waarde van bijna 120 miljard euro per maand opkopen. Het is een omvangrijk steunprogramma dat, om de woorden van mevrouw Lagarde te gebruiken, aangeeft dat de middelen van de ECB onbeperkt zijn als het gaat om de verdediging van de euro.
De Federal Reserve verlaagde haar beleidsrente, zodat de nieuwe rentevork 0% tot 0,25% bedraagt. Daarnaast besloot de Federal Reserve in de komende maanden een ongelimiteerd bedrag (open-ended) aan staats- en hypotheekschuld in te kopen. De Federal Reserve heeft ook de kapitaalvereisten voor banken versoepeld om de kredietverlening aan bedrijven en huishoudens te ondersteunen. Daarnaast heeft de Federal Reserve dollarkredietlijnen aan goedkope voorwaarden geopend bij de voornaamste centrale banken ter wereld om een dollartekort in het financiële systeem te voorkomen.
Voor de burgers zorgen bij een pandemie
De aard van het economisch herstel dat op de schok van een pandemie volgt, zal afhangen van de ondersteunende acties van de regeringen. Ook hier geloven we dat de meeste regeringen - althans in Europa – uiteindelijk op de afspraak zullen zijn. Een aantal landen – ook België – hebben al de invoering van uitzonderlijke begrotingsmaatregelen in tijden van corona aangekondigd: tijdelijke werkloosheid, uitstel en vermindering van belastingen en sociale bijdragen, garantieregelingen, compensatieregelingen, steunfondsen, reddingsoperaties,...
Deze herstelmaatregelen impliceren de aanvaarding van oplopende begrotingstekorten en we denken dat bij deze pandemie de Europese vereisten van het stabiliteitspact tijdelijk zullen worden opgeschort. De Keynesiaanse herstelmaatregelen die zich aftekenen zullen zich concentreren op zowel investeringen als sociale uitgaven. De toename van de tekorten zal worden gefinancierd met schulden die zelf negatieve rentetarieven hebben.
Bedrijfswinst
Het optreden van centrale banken en regeringen door middel van ‘social distancing’, liquiditeitsvoorziening en fiscale stimulering zal naar onze mening doorslaggevend zijn in de strijd tegen de gezondheidscrisis. Bedrijven zullen op korte termijn te lijden hebben en sommigen stellen al een winstdaling van 15% tot 20% in het vooruitzicht in 2020. Maar als we uitsluitend aandacht hebben voor de resultaten van dit jaar, dan verliezen we de impact van overheidsmaatregelen op onze economieën uit het oog. Na de koersdalingen op de beurzen noteren Amerikaanse aandelen aan 15,5 keer de winst, of een 'winstrendement' (earnings yield) van 6,5%; Europa en Japan slechts aan 11 keer (9%). De risicopremies die worden verkregen na aftrek van de obligatierendementen van deze markten, zijn het hoogst sinds eind jaren tachtig.
1. Bron: BCA Research 2020 quoting Chaolong Wang, Li Liu, Xingjie Hao, Huan Guo, Qi Wang, Jiao Huang, Na He, Hongjie Yu, Xihong Lin, Sheng Wei, and Tangchun Wu, « Evolving epidemiology and impact of non-pharmaceutical interventions on the outbreak of coronavirus disease 2019 in Wuhan China”,MEDRXIV.ORG
Deel het artikel
Gerelateerde artikelen
Nijverheidsstraat 44
1040 Brussel
België
+32 2 287 91 111040 Brussel
België
BTW BE 0403 212 172
RPR Brussel
RPR Brussel
Gereglementeerd door de Belgische Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en de Nationale Bank van België | Alle rechten voorbehouden 2024, Degroof Petercam