02.04.20205 min
Deel het artikel
Roerende schenkingen en de maatregelen van "social distancing”
Indien u van plan bent een roerende schenking te registreren in de huidige omstandigheden van lockdown en sanitaire crisis waarin we leven, leek het ons nuttig u in herinnering te brengen wat de verschillende mogelijkheden zijn om bancaire tegoeden te schenken. Het leek ons ook nuttig u te informeren omtrent de mogelijkheden die bestaan om de schenking alsnog te registreren en te onderwerpen aan de schenkbelasting.
De vorm van de schenking en al dan niet verplichte registratie.
Een schenking dient in principe het voorwerp uit te maken van een notariële schenkingsakte, d.w.z. een akte verleden voor een Belgische of buitenlandse notaris. Uitzonderlijk kan de schenking van een effectenportefeuille en/of liquiditeiten het voorwerp uitmaken van een onrechtstreekse schenking door middel van “een bankgift”.
Fiscaal gezien heeft de vorm van de schenking belangrijke implicaties. De Belgische notaris dient al zijn akten verplicht te registreren zodat steeds schenkbelasting verschuldigd zal zijn op het moment dat de schenkingsakte wordt verleden. Op de geschonken roerende goederen zal geen successierecht meer betaald moeten worden, zelfs niet bij een overlijden van de schenker binnen de drie jaar.
Een schenkingsakte verleden voor een buitenlandse notaris (bv. Nederlandse of Zwitserse) is daarentegen niet verplicht registreerbaar in België zodat de Belgische schenkbelasting niet verschuldigd is. Maar bij overlijden van de schenker binnen de drie jaar1, is wel successierecht verschuldigd op de geschonken roerende goederen.
De schenking kan ook plaatsvinden via de zgn. “bankgift”. Vermits de bankgift niet notarieel verloopt, bent u ook niet verplicht om schenkbelasting te betalen op het ogenblik dat u de schenking doet. Indien u komt te overlijden binnen een termijn van drie jaar na de schenking, zullen de geschonken tegoeden wel nog steeds geacht worden deel uit te maken van uw nalatenschap en zal hierop successierecht verschuldigd zijn.
Tijdens uw leven kan u op elk ogenblik beslissen om de akte van de buitenlandse notaris of de bankgift toch te laten registreren en de schenkbelasting te betalen. Indien de schenkbelasting betaald werd, wordt de schenking niet meer onderworpen aan successierecht bij uw overlijden.
Fiscaal gezien heeft de vorm van de schenking belangrijke implicaties. De Belgische notaris dient al zijn akten verplicht te registreren zodat steeds schenkbelasting verschuldigd zal zijn op het moment dat de schenkingsakte wordt verleden. Op de geschonken roerende goederen zal geen successierecht meer betaald moeten worden, zelfs niet bij een overlijden van de schenker binnen de drie jaar.
Een schenkingsakte verleden voor een buitenlandse notaris (bv. Nederlandse of Zwitserse) is daarentegen niet verplicht registreerbaar in België zodat de Belgische schenkbelasting niet verschuldigd is. Maar bij overlijden van de schenker binnen de drie jaar1, is wel successierecht verschuldigd op de geschonken roerende goederen.
De schenking kan ook plaatsvinden via de zgn. “bankgift”. Vermits de bankgift niet notarieel verloopt, bent u ook niet verplicht om schenkbelasting te betalen op het ogenblik dat u de schenking doet. Indien u komt te overlijden binnen een termijn van drie jaar na de schenking, zullen de geschonken tegoeden wel nog steeds geacht worden deel uit te maken van uw nalatenschap en zal hierop successierecht verschuldigd zijn.
Tijdens uw leven kan u op elk ogenblik beslissen om de akte van de buitenlandse notaris of de bankgift toch te laten registreren en de schenkbelasting te betalen. Indien de schenkbelasting betaald werd, wordt de schenking niet meer onderworpen aan successierecht bij uw overlijden.
De waardering van de schenking met oog op registratie van de schenking.
Alvorens in te gaan op de mogelijkheden die openstaan om de schenking te onderwerpen aan de schenkbelasting, brengen wij kort in herinnering wat de tarieven zijn inzake schenkbelasting en wat de heffingsgrondslag is voor de berekening van de schenkbelasting.
De woonplaats van de schenker bepaalt welk gewest van toepassing is voor de bepaling van het schenkingstarief.
In het Vlaams en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden begiftigden in rechte lijn, echtgenoten en wettelijke samenwoners belast tegen 3%2, terwijl alle anderen 7% verschuldigd zijn. In het Waals Gewest betalen begiftigden in rechte lijn, echtgenoten en wettelijke samenwoners 3,3% terwijl alle anderen 7,7% betalen.
Het schenkingstarief wordt berekend op de verkoopwaarde van de geschonken roerende goederen op het ogenblik van de registratie en indien de schenking beursgenoteerde effecten tot voorwerp heeft, voor het Vlaams Gewest, de beurswaarde op de datum van de eerste dag van de maand waarin de schenking ter registratie wordt aangeboden.
Voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Waals Gewest geldt de beurswaarde van de laatste dag van de maand die de maand voorafgaand waarin het geschrift ter registratie wordt voorgelegd als peildatum.
De woonplaats van de schenker bepaalt welk gewest van toepassing is voor de bepaling van het schenkingstarief.
In het Vlaams en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden begiftigden in rechte lijn, echtgenoten en wettelijke samenwoners belast tegen 3%2, terwijl alle anderen 7% verschuldigd zijn. In het Waals Gewest betalen begiftigden in rechte lijn, echtgenoten en wettelijke samenwoners 3,3% terwijl alle anderen 7,7% betalen.
Het schenkingstarief wordt berekend op de verkoopwaarde van de geschonken roerende goederen op het ogenblik van de registratie en indien de schenking beursgenoteerde effecten tot voorwerp heeft, voor het Vlaams Gewest, de beurswaarde op de datum van de eerste dag van de maand waarin de schenking ter registratie wordt aangeboden.
Voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Waals Gewest geldt de beurswaarde van de laatste dag van de maand die de maand voorafgaand waarin het geschrift ter registratie wordt voorgelegd als peildatum.
Hoe een schenkingsakte registreren tijdens de lockdown?
Wil u een in het verleden gedane schenking vrijwillig aan de schenkbelasting onderwerpen, dan heeft u de volgende twee mogelijkheden:
1. Vrijwillige registratie
U kan een scan van uw buitenlandse schenkingsakte of de “bevestiging van schenking” opgesteld ter gelegenheid van de bankgift per mail toesturen naar een registratiekantoor3. Gelijktijdig zal u alle originele exemplaren per aangetekende brief verzenden naar het registratiekantoor.
Indien het Brusselse of Waalse schenkingsregime van toepassing is, moet u de schenkbelasting vooraf betalen via een bankoverschrijving. In dit geval zal u dus naast de schenkingsdocumenten ook het betalingsbewijs per scan doormailen naar het registratiekantoor.
In Vlaanderen hoeft u de schenkbelasting niet vooraf te betalen. De ambtenaar registreert uw schenking meteen en vervolgens zal de Vlaamse belastingdienst de begiftigde een aanslagbiljet toesturen zodat u de verschuldigde schenkbelasting kan betalen. Om de erfbelasting te vermijden is het moment van registratie relevant, ongeacht wanneer de betaling van de schenkbelasting plaatsvindt.
Indien het Brusselse of Waalse schenkingsregime van toepassing is, moet u de schenkbelasting vooraf betalen via een bankoverschrijving. In dit geval zal u dus naast de schenkingsdocumenten ook het betalingsbewijs per scan doormailen naar het registratiekantoor.
In Vlaanderen hoeft u de schenkbelasting niet vooraf te betalen. De ambtenaar registreert uw schenking meteen en vervolgens zal de Vlaamse belastingdienst de begiftigde een aanslagbiljet toesturen zodat u de verschuldigde schenkbelasting kan betalen. Om de erfbelasting te vermijden is het moment van registratie relevant, ongeacht wanneer de betaling van de schenkbelasting plaatsvindt.
Keuze van het registratiekantoor
Voor keuze van het registratiekantoor kan u beroep doen op de volgende internetlink https://eservices.minfin.fgov.be/annucomp/welcomeMenu1Extend.do waar u het volgende venster selecteert (zie afbeelding):
Voor het Brussels Hoofdstedelijk en het Waals Gewest moet de schenkbelasting vooraf betaald worden op het rekeningnummer van het desbetreffende registratiekantoor waar u in de mededeling vermeldt : “. NAAM schenker(s) – NAAM begiftigde(n)”.
Voor het Brussels Hoofdstedelijk en het Waals Gewest moet de schenkbelasting vooraf betaald worden op het rekeningnummer van het desbetreffende registratiekantoor waar u in de mededeling vermeldt : “. NAAM schenker(s) – NAAM begiftigde(n)”.
Na ontvangst door het registratiekantoor van de originele exemplaren en ontvangst van het betalingsbewijs (voor het Brussels Hoofdstedelijk en Waals Gewest) zal de ambtenaar overgaan tot registratie van de schenking, waarna hij de originele schenkingsdocumenten zal terugsturen.
2. Neerlegging onder de minuten van de notaris.
Een alternatief aan de vrijwillige registratie is dat u uw notaris vraagt om de schenkingsdocumenten aan een notariële akte te hechten, waardoor die schenkingsdocumenten mee neergelegd worden onder de minuut4 van de notaris.
Het tijdstip dat telt voor de vrijstelling van de erfbelasting is het ogenblik van het verlijden van de notariële akte, ongeacht wanneer die akte effectief geregistreerd wordt.
Is het Vlaams schenkingsregime van toepassing, dan moet - zoals voor de vrijwillige registratie - de schenkbelasting nog niet betaald zijn5.
Het tijdstip dat telt voor de vrijstelling van de erfbelasting is het ogenblik van het verlijden van de notariële akte, ongeacht wanneer die akte effectief geregistreerd wordt.
Is het Vlaams schenkingsregime van toepassing, dan moet - zoals voor de vrijwillige registratie - de schenkbelasting nog niet betaald zijn5.
Is het nog mogelijk om een afspraak te maken bij uw notaris?
De Federatie van notarissen heeft beslist om voorlopig alle akten uit te stellen tot het beëindigen van de lockdown (op het moment dat wij deze lijnen schrijven gaat het uitstel tot 19 april 2020). Huwelijkscontracten, schenkingsakten, notariële testamenten, vennootschapsakten, verkoopakten, kredietakten, … zijn dus allemaal uitgesteld tot die datum (behoudens verlenging van de maatregel).
In bepaalde gevallen is het toch mogelijk de akte te verleiden. De Federatie van notarissen heeft ondermeer aan de volgende gevallen gedacht :
In bepaalde gevallen is het toch mogelijk de akte te verleiden. De Federatie van notarissen heeft ondermeer aan de volgende gevallen gedacht :
- wanneer het om een dringende akte gaat zoals bijvoorbeeld ingeval van een nakend overlijden;
- als de door de fiscus opgelegde termijnen zouden overschreden worden;
- als de niet-ondertekening grote financiële gevolgen heeft.
Hetgeen wordt verstaan onder “een dringende akte” is een feitelijke appreciatie die wordt overgelaten aan uw notaris die hiervoor geval per geval zal oordelen.
Indien de akte dringend is, dan zal de notaris de akte kunnen verlijden.
Het neerleggen van een buitenlandse schenkingsakte of bankgift onder de minuten van de notaris met oog op een in extremis registratie is volgens ons akte die als dringend kan worden beschouwd.
Geen nood dus als u zich in lockdown bevindt! U zal alsnog uw in het verleden gedane schenking kunnen onderwerpen aan schenkbelasting al dan niet met behulp van uw notaris.
Zoals u zijn wij in lockdown, maar staan aan uw zijde.
Indien de akte dringend is, dan zal de notaris de akte kunnen verlijden.
Het neerleggen van een buitenlandse schenkingsakte of bankgift onder de minuten van de notaris met oog op een in extremis registratie is volgens ons akte die als dringend kan worden beschouwd.
Geen nood dus als u zich in lockdown bevindt! U zal alsnog uw in het verleden gedane schenking kunnen onderwerpen aan schenkbelasting al dan niet met behulp van uw notaris.
Zoals u zijn wij in lockdown, maar staan aan uw zijde.
In deze moeilijke periode staat ons team Estate planning meer dan ooit ter uwe beschikking voor vragen betreffende uw schenking of uw vermogensplanning;
Deel het artikel
Gerelateerde artikelen
Nijverheidsstraat 44
1040 Brussel
België
+32 2 287 91 111040 Brussel
België
BTW BE 0403 212 172
RPR Brussel
RPR Brussel
Gereglementeerd door de Belgische Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en de Nationale Bank van België | Alle rechten voorbehouden 2024, Degroof Petercam