Covid-19, het virus dat ongelijkheid doet toenemen

Céline Boulenger - Economist

Verscheidene studies hebben de impact van epidemieën zoals Zika en SARS in kaart gebracht. Steeds leidde dat tot dezelfde conclusie: een pandemie doet de ongelijkheid toenemen aangezien armere mensen veel harder getroffen worden dan rijken. Wanneer een pandemie gepaard gaat met een economische crisis, werd de grootste impact vastgesteld. Met Celine Boulenger, macro-econoom bij Degroof Petercam, bekijken we de impact van Covid-19 op de ongelijkheid tussen arm en rijk in onze maatschappij.

Coronavirus veroorzaakt nog grotere ongelijkheid

Al meer dan een jaar is de wereld in de ban van de Covid-19 pandemie en ook deze keer zien we de ongelijkheid toenemen. Het ziet er zelfs naar uit dat de gevolgen nog zwaarder doorwegen dan bij vorige pandemieën. Zowel binnen een land als tussen verschillende landen neemt de ongelijkheid toe. Volgens het IMF dreigen we een stap van 10 jaar terug te zetten in de strijd tegen ongelijkheid.

Arme gezinnen kwetsbaarst

Dat komt enerzijds omdat gezinnen met een laag inkomen ernstiger gezondheidsrisico’s lopen: ze hebben meer kans om Covid-19 op te lopen, vaak hebben ze minder gemakkelijk toegang tot gezondheidszorg en ze lijden ook meer aan chronische ziektes. Anderzijds werken deze mensen vaker in sectoren waar geen telewerk mogelijk is, waardoor ze een hoger risico op besmetting lopen, en ze hebben ook meer kans om hun job te verliezen als gevolg van de crisis.

Landen in ontwikkeling zwaarder getroffen

Wanneer we kijken naar de verschillen tussen opkomende en mature economieën, stellen we vast dat landen in ontwikkeling het zwaarst getroffen worden. Zij hebben meestal een beperktere gezondheidszorg en minder budgettaire of fiscale mogelijkheden om de economie te stimuleren. Bovendien is gebleken dat investeerders in groeilanden het voorbije jaar afhaakten en voor minder risicovolle investeringen kozen.

Minder besmettingen, meer socio-economische gevolgen bij jongeren

Wat de ongelijkheid tussen generaties betreft, is het beeld gemengd. De oudere bevolking is duidelijk zwaarder getroffen door het coronavirus dan jongeren. Maar anderzijds ondervinden jongeren meer socio-economische gevolgen van de crisis : sommigen verliezen hun baan of kunnen geen werk vinden. Bovendien hebben schoolsluitingen en langdurig afstandsonderwijs ook gevolgen op langere termijn voor de schoolgaande jeugd. Ook hier weer zijn de zwaarste gevolgen voor kinderen die opgroeien in armoede, aangezien zij vaak niet over de nodige uitrusting beschikken.

Vrouwen delen meer in klappen dan mannen

Ten slotte ondervinden vrouwen meer gevolgen van de pandemie dan mannen. Ze werken vaker in sectoren waar geen telewerk mogelijk is of staan in voor het grootste deel van de zorg voor de kinderen. Het combineren van werk en privé wordt daardoor moeilijker voor hen.

Gepaste maatregelen noodzakelijk

Het is aan de beleidsmakers om de nodige maatregelen te nemen die de meest kwetsbaren beschermen en die vermijden dat de kloof tussen rijk en arm verder uitdiept. In internationaal perspectief zal het herschikken of kwijtschelden van schulden aangewezen zijn om armere landen in staat te stellen de pandemie en haar economische impact te overwinnen.